Berlijnse Notities - Mijn brandende liefde voor Berlijn

Is er iets mooiers dan ‘s ochtends vroeg begeleid door Elvis met de bus door Berlijn te zweven?
Vier keer per maand drijft de noodzaak me hiertoe en ik geniet er elke keer weer met volle teugen van. En dat, terwijl de eindbestemming minder interessant is, namelijk mijn werkplek in Europarc-Dreilinden, een winderig, fantasieloos industrieterrein exact op de plek waar het Westen vroeger het Oosten mocht binnenrijden.
Maar “der Weg ist das Ziel” zoals ze dat hier zo mooi plachten te zeggen. En die werkplek is zo erg nou ook weer niet.
Vooral in de winter, wanneer het om 7 uur nog donker is, vind ik het een genot me per bus door de nimmer slapende stad te laten voeren. Vanachter het glas zie ik eenzame gestaltes over straat zwalken, voorbij aan de Turkse bakkers die al een uur open zijn en de dönertentjes die nooit sluiten. In de Urbanstrasse stopt de bus precies voor café Logo, waar het nog gezellig druk is … of wordt, want ik zie de eerste kroegtijgers alweer naar binnen gaan. Er wordt op dit vroege uur nog stevig gedronken en gepaft, ondanks het rookverbod dat hier sinds 1 januari officieel geldt.
Een aantal kilometer verderop ligt de Potsdamer Platz er troosteloos en verlaten bij. Een enkele verdwaalde toerist probeert het bont verlichtte Sony Centre met zijn camera te vangen, maar verder is het armoe troef in het nieuwe hart van Berlijn. De helft van de gebouwen blijkt bij een wat nauwkeurigere blik niet meer dan een coulisse te zijn. De onafgebouwde constructies worden verhuld door metershoge reclamedoeken met winkelgevels. Of er al iemand heeft geprobeerd naar binnen te gaan?
Vroeger volgde er vanaf dit punt een kleine sightseeing by night toer langs Holocaust monument, Brandenburger Tor en Reichstag, maar sinds kort duikt de bus de Tiergarten Tunnel in. In mijn oren zingt Elvis Burning Love, terwijl we door de buik van Berlijn razen.

Lord almighty,
I feel my temperature rising
Higher higher
Its burning through to my soul

Opeens schieten we boven de grond en duikt de gigantische glasfacade van de nieuwe Hauptbahnhof voor me op. Helaas, ik moet uitstappen. Ik loop richting ingang en werp nog een laatste blik op de Fernsehturm, terwijl de zon langzaam begint op te komen.

Cause your kisses lift me higher
Like a sweet song of a choir
And you light my morning sky
With burning love

Het is fantastisch in Berlijn te zijn.

Filmtip - Into the Wild van Sean Penn

Regisseur: Sean Penn
Acteurs: Emile Hirsch, Marcia Gay Harden, William Hurt, Catherine Keener e.a.
Duur: 140 minuten

In 1992 vonden twee rendierjagers het levenloze lichaam van de 24-jarige Christopher McCandless in een oude bus in de wildernis van Alaska. McCandless was wat men in het Duits een Aussteiger noemt, iemand die de samenleving de rug toekeert omdat hij er niet langer deel van uit wil maken. Twee jaar lang reist hij zonder geld en alleen met het hoogstnodige door Amerika op zoek naar waarheid. Hij kan het leugenachtige leven van zijn carrierezuchtige, materialistische ouders niet langer verdragen en de druk van hun verwachtingen niet meer weerstaan. De overmatige consumptie, het streven naar geld en carriere als hoogste doel en de verwaarlozing van de natuur jagen hem letterlijk op de vlucht voor het leven en voor zichzelf. Gedurende enkele maanden trekt hij zich terug in de eenzaamheid van de wildernis van Alaska, enkel vergezeld van zijn lievelingsboeken van Jack London, Alexander Puschkin en Lord Byron. Hier komt hij nader tot zichzelf en de natuur en beleeft hij de gelukkigste momenten van zijn leven.
Zijn ouders zijn woedend wanneer ze ontdekken dat hij al zijn geld aan een goed doel heeft geschonken en met de noorderzon is vertrokken. Na een jaar maakt hun woede echter plaats voor angst en vertwijfeling. Chris‘ afwezigheid dwingt hen hun eigen leven kritisch te bezien en zich af te vragen wie hun kind eigenlijk is. Hoewel de film dit niet expliciet toont, moeten ze tot de conclusie zijn gekomen dat ze hun eigen zoon helemaal niet kennen en nog minder begrijpen. Het is echter niet zo dat Chris nooit iets over zichzelf heeft verteld of duidelijk heeft gemaakt wat hij van de wereld denkt en verwacht. Het was echter nooit dat wat zijn ouders graag wilden horen. Zij wensen liever hun leugens voort te zetten en willen graag dat hun kinderen hieraan deelnemen; verlangen dit als het ware van ze.
Vlak voor Chris sterft, fantaseert hij van een hereniging met zijn ouders, terwijl hij liggend in de oude bus die al die maanden zijn thuis is geweest, naar de hemel staart. Hij vraagt zich af of ze hetzelfde zouden zien als hij, wanneer ze hier bij hem zouden zijn. Het is een interessante vraag. Zou zijn terugkeer werkelijk tot een verandering hebben geleid, of zouden zijn ouders toe hebben gegeven aan de verleiding om hun zoon verwijten te maken en hem de schuld te geven voor de crisis waarin hun leven zich bevindt? Hoe sterk is de wens om de leugen voort te laten bestaan en deze ook aan hun kind op te leggen? Hoe graag wensen Chris‘ ouders zich te onttrekken aan hun verantwoordelijkheden en de makkelijkste weg te kiezen?
Niet zijn verdwijning, maar pas zijn dood maakt dit uiteindelijk onmogelijk .
En wat zou Chris‘ terugkeer voor hemzelf hebben betekend? Zou hij in staat zijn geweest weer deel te nemen aan de samenleving die hij als onrechtvaardig en ziek beschouwt? Hij weet als geen ander dat het in de huidige tijd heel moeilijk is om trouw te blijven aan jezelf, je idealen en je principes. Alleen wie zich afzondert moet niet voortdurend balanceren tussen waarheid en leugen. Tegelijkertijd beseft Chris echter ook dat je echt geluk alleen ervaart als je het met anderen deelt.
Het is dit dilemma dat me in Into the Wild heeft aangesproken en dat Sean Penn op indringende wijze heeft gevisualiseerd. De stem van Eddie Vedder, die de gevoelens van de integere en oprechte Chris vertaalt middels een aantal prachtige songs, klinkt daarbij nog lang na.

Mijn waardering: ★★★★★

★ prut ★★ gaat wel ★★★ aardig ★★★★ wow ★★★★★ top

De film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal dat in het boek Into the Wild van Jon Krakauer is beschreven.


Dit zelfportret van Christopher McCandless was de laatste foto van de film die nog ontontwikkeld in zijn fototoestel zat.